جلسه هشتم
سایر بخش های مغز
گفتیم که مخ، مخچه و ساقه مغز فقط بخش های مغز نیستند بلکه این ها بخش های اصلی مغز هستند در واقع علاوه بر این ها ما بخش های دیگری نیز در مغز داریم که در کتاب درسی شما سه بخش زیر مورد بررسی قرار گرفته است:
- تالاموس
- هیپوتالاموس
- دستگاه لیمبیک
تالاموس: تالاموس یا همان نهنج مرکز پردازش اولیه و تقویت پیام های حسی است.
اغلب پیام های حسی در تالاموس جمع می شوند. یعنی همه پیام های حسی به تالاموس نمی آیند پس در نتیجه همه پیام های حسی مورد پرازش اولیه قرار نمی گیرند بلکه پردازس اولیه و تقویت پیام های حسی مربوط به اغلب این پیام ها است.
پیام های حسی از اندام ها به سمت دستگاه عصبی مرکزی می آیند پس از عبور از بخش های مختلف به تالاموس می رسند و تالاموس آن ها را تقویت و به بخش هایی از قشر مخ که این پیام ها باید به آن جا بروند ارسال می کند. این پیام ها در قشر مخ مورد پردازش نهایی قرار می گیرند.
اطلاعات حسی بینایی و شنوایی در تالاموس پردازش اولیه و تقویت می شوند و سپس به بخش های مربوطه در قشر مخ می روند. اطلاعات بینایی به لوب پس سری و اطلاعات شنوایی به لوب گیجگاهی می رود.
در مغز انسان دو عدد تالاموس داریم که توسط رابط هایی به هم متصل می شوند.
هیپوتالاموس: هیپوتالاموس یا زیر نهنج در زیرتالاموس قرار گرفته است. که بخش های زیر را تنظیم می کند:
- دمای بدن
- فشار خون
- ضربان قلب
- تشنگی
- گرسنگی
- خواب
هیپوتالاموس دارای نقش مهمی در ارتباط دادن دستگاه عصبی و هورمونی با یکدیگر می باشد.
- یاخته های عصبی هیپوتالاموس می توانند هورمون تولید کنند.
- اکسی توسین و هورمون ضد ادراری توسط نورون های هیپوتالاموس تولید می شود.
- در هیپوتلاموس گیرنده های اسمزی قرار گرفته است که با استفاده از آن فشار اسمزی و غلظت خون را تشخیص میدهد و در صورتی که آب بدن کم باشد اقدام به ترشح هورمون ضد ادراری می کند تا اجازه ندهد آب زیادی از نفرون های کلیه دفع شود.
- هیپوتالاموس با هیپوفیز دارای ارتباط است و با ترشح هورمون های کوتاه برد و بلند برد به همراه هیپوفیز فعالیت غده های بدن را کنترل می کند.
- گیرنده های دمایی که در رگ ها و پوست قرار دارد با هیپوتالاموس جهت تنظیم دمای بدن در ارتباط است. ( این ارتباط توسط نورون های حسی برقرار است)
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
- تالاموس در هر نیمه مغز یک عدد است و در کل دو تالاموس در مغز داریم که باهم در ارتباط هستند.
- ساقه مغز در جلوی مخچه واقع شده است و از ماده سفید تشکیل شده است.
- درخت زندگی در مخچه از ماده سفید تشکیل می شود.
- در زیر هیپوتالاموس بخشی به نام هیپوفیز داریم که با هیپوتالاموس دارای ارتبطا عصبی و خونی است.
سامانه کناره ای (دستگاه لیمبیک): سامانه کناره ای بخشی در مغز است که با تالاموس هیپوتالاموس و قشر مخ دارای ارتباط است و این بخش ها را به نوعی با یکدیگر مرتبط می کند.
مهم ترین وظایفی که دستگاه لیمبیک دارد به شرح زیر است:
- حافظه و یادگیری
- احساساتی مانند ترس، خشم و لذت
یکی از مهم ترین بخش هایی که در سامانه کناری ای وود دارد اسبک مغزی است که در حافظه نقش دارد به همین خاطر افرادی که اسبک مغزی آن ها آسیب دیده و یا برداشته شده است دارای اختلال است.
اسبک مغزی در واقع پلی بین حافظه کوتاه مدت و بلند مدت است یعنی اعث می شود که اطلاعاتی که در حافظه کوتاه مدت قرار دارند تبدیل به حافظه بلند مدت شوند.
- در شکل زیر فقط بخش هایبنفش رنگ جزئی از سامانه لیمبیک می باشد.
- تالاموس، هیپوتالاموس و لوب های بویایی موجود در شکل جزئی از لیمبیک نیستند اما با دستگاه لیمبیک دارای ارتباط است.
- اسبک مغز پایین تر از لب های بویایی و تالاموس قرار گرفته است.
- اطلاعات بویایی به لوب های بویایی می رود در حالی که اطلاعات بینایی و شنوایی ورد تالاموس می شوند.
- بخشی از لیمبیک پایین تالاموس و بخشی دیگر بالای تالاموس واقع شده است.
