فشار تراوشی و فشار اسمزی درون مویرگ
مویرگ نازک ترین رگ خونی در بدن هست که در دیواره خودش فقط یک لایه بافت پوششی سنگفرشی تک لایه داره.
این دیواره اونقدر نازک هست که مواد میتونن خیلی راحت از این دیواره جا به جا بشن و از رگ خونی بپرن بیرون و بعدش وارد رگ خونی بشن.
ورود و خروج مواد به دو تا فشار بستگی داره به نام های فشار تراوشی و فشار اسمزی! ابتدا بریم فشار تراوشی و سپس فشار اسمزی رو بررسی کنیم
فشار تراوشی
خون که با فشار از قلب میاد بیرون(به دلیل ضربان بطن ها) فشار تراوشی زیادی داره چونکه فشار تراوشی و فشار خون ارتباط مستقیم باهم دارن. هر چقدر فشار خون بره بالا طبیعی هست که فشار تراوشی هم میره بالا
اما هر چقدر از سرخرگ میریم و وارد مویرگ میشیم و سپس وارد سیاهرگ میشیم فشار تراوشی کاهش پیدا میکنه چون فشار خون کم میشه.
در ابتدای مویرگ هم به همین خاطر فشار تراوشی زیادی داریم در حالیکه در انتهای مویرگ از میزان این فشار تراوشی کاسته میشه…
فشار اسمزی
فشار اسمزی ارتباط مستقیم داره با میزان پروتئین های مویرگ. از اونجایی که این پروتئین ها اندازه بزرگ تری دارند و نمیتونن از رگ خونی خارج بشن و میزانشون داخل رگ خونی ثابت هست به همین خاطر میزان فشار اسمزی هم داخل رگ خونی ثابته
به یه نکته مهم دقت داشته باشین که فشار اسمزی در واقعیت داخل مویرگ رفته رفته کم میشه(به مقدار بسیار کم) اما کتاب درسی از این مسئله چشم پوشی کرده…
ورود و خروج مواد به مویرگ ها
قانون کلی که باید یادتون باشه اینه:
اگه فشار تراوشی بیشتر از فشار اسمزی باشه مواد از رگ خونی میرون بیرون
اگه فشار اسمزی بیشتر از فشار تراوشی باشه مواد برمیگردن به داخل مویرگ
ابتدا مویرگ چون فشار تراوشی بیشتر از فشار اسمزی هست مواد از مویرگ میرن بیرون اما انتهای مویرگ چون فشار اسمزی بیشتر از فشار تراوشیه مواد برمیگردن به داخل مویرگ
جدول مقایسه فشار تراوشی و فشار اسمزی
| نقطه | فشار تراوشی | فشار اسمزی | توضیح |
|---|---|---|---|
| ابتدای مویرگ | بالا | پایین | فشار تراوشی از فشار اسمزی بیشتر است و مواد غذایی و اکسیژن از خون به بافت‌ها تراوش می‌کنند |
| میانه مویرگ | متوسط | متوسط | فشار تراوشی و فشار اسمزی با هم برابر هستند و جریان مواد کم است |
| انتهای مویرگ | پایین | بالا | فشار اسمزی از فشار تراوشی بیشتر است و مایع خون و ضایعات از بافت‌ها به خون بازمی‌گردند |
