سوال 1 (2 نمره)

درستی یا نادرستی هر یک از عبارت‌های زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید.

• الف: در بدن موش‌های آخرین آزمایش گریفیت، هر دو نوع باکتری پوشینه‌دار (کپسول‌دار) و بدون پوشینه دیده شد.
• ب: در پروکاریوت‌ها، شروع ترجمه mRNA ممکن است قبل از پایان رونویسی آن RNA آغاز شود.
• پ: در صورت رابطه بارزیت ناقص بین دو دگره (الل) یک صفت، فردی با ژنوتیپ ناخالص، صفت هیچ یک از دو دگره را به طور کامل نشان نمی‌دهد.
• ت: در مناطقی که مالاریا شایع است، فراوانی دگره HbS نشان می‌دهد که شرایط محیط، تعیین‌کننده صفتی است که حفظ می‌شود.
• ث: هر مولکول نوکلئوتیدی طی قندکافت (گلیکولیز) با از دست دادن یک الکترون تولید می‌شود.

سوال 2 (1.75 نمره)

در هر یک از عبارت‌های زیر جای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید.

• الف: در نبود لاکتوز، با اتصال پروتئین مهارکننده به …… از رونویسی جلوگیری می‌شود.
• ب: الل‌های (دگره‌های) متفاوت …… (گروه خونی) مسئول ساخت دو نوع آنزیم برای افزودن دو نوع کربوهیدرات به غشای گلبول قرمز هستند.
• پ: در صورت‌یکه در پدیده چلیپایی شدن (کراسینگ‌اور)، قطعات مبادله‌شده بین کروموزوم‌های همتا دارای …… باشند، نوترکیبی و تنوع گامتی خواهیم داشت.
• ت: برای ایجاد منافذ در دیواره باکتری می‌توان از …… یا …… همراه با مواد شیمیایی استفاده کرد.
• ث: رفتاری که در آن یک جانور، بقا و موفقیت تولید مثلی جانور دیگری را با هزینه کاسته شدن از احتمال بقا و تولید مثل خود افزایش می‌دهد، …… نامیده می‌شود.

سوال 3 (1.75 نمره)

برای کامل کردن هر یک از عبارت‌های زیر، از بین کلمات داخل پرانتز، کلمه مناسب را انتخاب کنید.

• الف: ژن‌های سازنده (رنات / رناتنی) در یاخته‌های تازه تقسیم‌شده بسیار فعال‌اند.
• ب: ساختارهای (آنالوگ / همتا) نشان‌دهنده روش‌های مختلف سازش برای پاسخ به یک نیاز هستند.
• پ: در تشکیل دوپار تیمین، دو تیمین مجاور در (دو رشته / یک رشته) یک مولکول DNA با هم پیوند تشکیل می‌دهند.
• ت: در آزمایش جلبک سبز رشته‌ای و باکتری هوازی، اگر همه طول‌موج‌های نور مرئی در فتوسنتز به یک اندازه نقش داشته باشند، تجمع باکتری‌ها در اطراف جلبک (متفاوت / یکسان) خواهد بود.
• ث: باکتری‌های نیترات‌ساز که آمونیوم را به نیترات تبدیل می‌کنند، از باکتری‌های (فتوسنتزکننده / شیمیوسنتزکننده) هستند.
• ج: در نظام (تک / چند) همسری، جانور نر و ماده در انتخاب جفت سهم مساوی دارند.

سوال 4 (1.5 نمره)

مزلسون و استال انتظار داشتند بعد از یک مرحله همانندسازی، در صورت حفاظتی بودن همانندسازی DNA، در لوله آزمایش محلول سزیم کلرید چند نوار و در چه بخشی ایجاد شود؟

سوال 5 (1.25 نمره)

1. الف: در ساختار نردبان مارپیچ DNA، پیوندهای ایجادکننده نرده‌ها و پله‌ها کدام‌اند؟

2. ب: در تصویر روبرو، علاو بر ساختار اول، کدام ساختار پلی‌پپتیدی نشان داده شده است؟

3. پ: آنزیم پپسین موجود در کیموس معده، به چه دلیل پس از انتقال به دوازدهه، قادر به عملکرد نیست؟

سوال 6 (0.75 نمره)

کدام نمی‌تواند ساختار نهایی پروتئین میوگلوبین باشد؟

• الف: ساختاری که بر اثر برهم‌کنش‌های آب‌گریز ایجاد می‌شود.
• ب: ساختاری که ثبات نسبی دارد.
• پ: ساختاری که دارای دو زیرواحد با انواعی از پیوندها می‌باشد.
• ت: ساختاری که با تغییر حتی یک آمینواسید به شدت تغییر عملکرد خواهد داشت.

سوال 7 (1 نمره)

با توجه به توالی mRNA زیر به سوالات پاسخ دهید: AUGUGUGCAUAAQUU

• الف: قرار گرفتن توالی UAA در جایگاه A ریبوزوم، در کدام مرحله از مراحل فرآیند ترجمه صورت می‌گیرد؟
• ب: اگر این mRNA به طور کامل ترجمه شود، رشته پلی‌پپتیدی حاصل دارای چند آمینواسید می‌باشد؟
• پ: مولکول tRNA دارای آنتی‌کدون ACA، پس از از دست دادن آمینواسید، از کدام جایگاه ریبوزوم را ترک می‌کند؟

سوال 8 (1.5 نمره)

برای هر کدام از جمله‌های زیر یک دلیل علمی بنویسید.

• الف: یاخته‌هایی با ژن‌های یکسان ممکن است متفاوت از هم باشند.
• ب: چگونه گیاهان در دانه‌های تقریباً خشک، آب را برای رشد و نمو خود تأمین می‌کنند؟

سوال 10 (1.25 نمره)

از ازدواج زن و مردی سالم، فرزندی هموفیل متولد شده است:

• الف: گل‌های میمونی با ژنوتیپ RW به چه رنگی دیده می‌شوند؟
• ب: یک ژنوتیپ برای ذرت بنویسید که از نظر فنوتیپ ایجادشده مشابه با فنوتیپ ایجادشده توسط ژنوتیپ Aabbcc باشد.
• پ: جایگاه ژن‌های مربوط به تعیین پروتئین‌های گروه خونی روی کدام کروموزوم قرار دارند؟
• ت: رابطه بین دگره‌های A و B گروه خونی انسان از چه نوعی می‌باشد؟

سوال 12 (0.75 نمره)

در جمعیت فرضی که با سرمای شدید مواجه شده است، چرا پس از چند نسل، فراوانی دگره مقاومت به سرما در جمعیت باقیمانده افزایش می‌یابد؟

سوال 13 (0.75 نمره)

توالی نوکلئوتیدی رشته الگوی یک ژن به صورت زیر است: TACAAACCGTTCGATATT

• الف: طول زنجیره پلی‌پپتیدی حاصل از این ژن چقدر است؟
• ب: اگر در جایگاه ششم این توالی، نوکلئوتید C به T تغییر کند، چه نوع جهشی رخ داده است؟

سوال 14 (1 نمره)

1. الف: در فتوسنتز، کدام مولکول ترکیبی با قند 5 کربنی در تشکیل مولکول 6 کربنی ناپایدار نقش دارد؟

2. ب: کدام مولکول دارای فعالیت آنزیمی برای تشکیل مولکول 6 کربنی ناپایدار است؟

3. پ: اولین مولکول حاصل از تجزیه مولکول 6 کربنی ناپایدار چیست؟

4. ت: مولکول نهایی حاصل از تجزیه مولکول 6 کربنی ناپایدار چیست؟

سوال 15 (0.75 نمره)

1. الف: نام آنزیم استفاده‌شده در برش مولکول DNA چیست؟

2. ب: قطعات برش‌خورده DNA چه نامیده می‌شوند؟

سوال 16 (1.75 نمره)

1. الف: برای تولید یک واکسن به روش مهندسی ژنتیک، کدام ژن عامل بیماری‌زا به یک باکتری یا ویروس غیربیماری‌زا منتقل می‌شود؟

2. ب: مهم‌ترین مرحله در تولید انسولین به روش مهندسی ژنتیک چیست؟

3. پ: یک پروتئین نام ببرید که پایداری آن‌ها در نتیجه تغییرات جزئی مهندسی پروتئین افزایش یافته است.

سوال 17 (1.25 نمره)

نوع هر یک از رفتارهای زیر را تعیین کنید.

• الف: پرندگان در صورت حضور همیشگی مترسک، به آن‌ها توجه نکرده و وارد زمین کشاورزی می‌شوند.
• ب: در کدام نوع یادگیری، جانور با استدلال و آگاهانه عمل می‌کند؟
• پ: جوجه‌کاکایی بعد از بیرون آمدن از تخم، منقار پرنده والد را نوک می‌زند.
• ت: جوجه‌غازها پس از بیرون آمدن از تخم، نخستین جسم متحرکی که می‌بینند را دنبال می‌کنند.

سوال 18 (1 نمره)

1. الف: چرا خرچنگ‌های ساحلی، صدف‌های با اندازه متوسط را برای تغذیه خود ترجیح می‌دهند؟

2. ب: این رفتار غذاپایی در خرچنگ‌های ساحلی چه نام دارد؟

3. پ: چه نوع رفتارهایی با سازوکار انتخاب طبیعی برگزیده می‌شوند؟